در سه روز گذشته، ویدیوها و عکس‌هایی در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شوند که در آن‌ها، گروهی از مهاجران افغان، احتمالا در منطقه سراوان ایران، در اثر برخورد با مین یا تیراندازی مرزبانان ایرانی کشته و زخمی شده‌اند.

ابتدا کانال‌های تلگرامی سیستان و بلوچستان در روز سه‌شنبه ۲۴ مهر به این حادثه اشاره کردند اما سفارت جمهوری اسلامی ایران در کابل، در پیامی وقوع حادثه‌ای را که در آن مهاجران افغان هدف تیراندازی قرار گرفته باشند، رد کرد. با این حال انتشار گسترده این ویدیوها که در آن افرادی با چهره و پیکر خون‌آلود می‌گویند هدف تیراندازی مرزبانان ایرانی قرار گرفته‌اند، واکنش گسترده مقام‌های دولت پیشین افغانستان، کاربران شبکه‌های اجتماعی و فعالان حقوق بشر را به دنبال داشت. 

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی رژیم طالبان، در ایکس نوشت که در این مورد تحقیق می‌شود و هنوز اطلاعات دقیقی به این گروه نرسیده است. 

از طرفی حسن کاظمی قمی، سفیر و فرستاده ویژه جمهوری اسلامی ایران در افغانستان، در پیامی نوشت: «اخبار درباره جان باختن ده‌ها اتباع غیرقانونی در مرز سراوان صحت ندارد.»

قمی افزود که برخورد «قانونی» با ورود «غیرقانونی اتباع غیرمجاز» حق مشروع کشورها است و نیروهای مرزبانی هر کشوری موظف‌اند جلو ورود اتباع غیرقانونی را بگیرند.

با این حال وزارت امور مهاجرین رژیم طالبان که مسئول زمینه‌سازی برای بازگشت مهاجران و پیگیری اوضاع مهاجران افغان در دیگر کشورها است، تنها به بازنشر پیام سخنگوی طالبان اکتفا کرد و تا لحظه انتشار این مطلب، هیچ واکنشی به این خبر نشان نداده است.

شورای عالی مقاومت برای نجارت افغانستان که اعضای آن سیاستمداران سابق و فرماندهان جهادی افغانستان‌اند و در تبعید فعالیت می‌کند، با انتشار پیامی، «حمله به مهاجران افغان» را محکوم کرد و نوشت: « این حمله و رویداد مصیبت‌بار که به شهادت و جراحت ده‌ها هموطن مظلوم و بی‌پناه ما منجر شد، نه در پیمان‌های حقوق بین‌الملل و کنوانسیون حقوق مهاجرت جا دارد و نه در حسن همجواری، پیوندهای دینی و مشترکات فرهنگی.»

محمد فرید حمیدی، دادستان کل دولت پیشین افغانستان، نیز با انتشار پیامی نوشت: «حمله و كشتار عمدی با علم به اینکه آن‌ها مهاجر و پناهندگانی بی‌پناه و بی‌دفاع‌اند، مصداق جنایت علیه بشریت و  جرمی سنگین و غیرانسانی است.»

هم‌زمان با افزایش واکنش‌ها به این حادثه که سفارت جمهوری اسلامی ایران در کابل آن را تکذیب کرده است، چندین ویدیو از افرادی منتشر شد که می‌گویند شاهد تیراندازی مرزبانان ایرانی به مهاجران افغان بوده‌اند. تلویزیون آمو هم فیلم گفت‌وگو با یکی از افرادی را که از این حادثه جان سالم به در برده‌اند، منتشر کرد.

این مرد که نامش در گزارش ذکر نشده و صورتش نیز پوشانده شده است، می‌گوید یک گروه نزدیک به ۳۰۰ نفری در حال عبور از منطقه کله‌‌گان در شهرستان سراوان بودند که هدف تیراندازی مرزبانان ایرانی قرار گرفتند. این مرد مدعی است که تعدادی از قربانیان زن و کودک‌اند.

کاربران شبکه‌های اجتماعی عکس یک مرد جوان به نام عبدالرسول اهل پنجشیر را به‌عنوان یکی از قربانیان تیراندازی مرزبانان ایرانی منتشر کرده‌اند. محمد ناصر، پدر عبدالرسول، هم به تلویزیون آمو گفت که پسرش در تیراندازی مرزبانان ایرانی کشته شده است.

زنی به نام خالصه هم تایید می‌کند پسرش به نام جمیل که قصد سفر به ایران داشت، ناپدید شده است.

ریچارد بنت، گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، در پیامی در ایکس، با ابراز نگرانی از کشته شدن مهاجران افغان در تیراندازی مرزبانان ایرانی، خواستار «تحقیق شفاف» در این مورد شد.

انتشار اخبار ضدونقیض و همچنین ابهام در مورد چگونگی این حادثه به انتشار عکس‌های غیرواقعی در شبکه‌های اجتماعی نیز منجر شده است. مثلا یکی از عکس‌ها که در آن ردیفی از اجساد مشاهده می‌شود، مربوط به حادثه‌ای در بلوچستان پاکستان است. این عکس را اعضای طالبان بارها بازنشر کرده و علیه جمهوری اسلامی ایران پیام‌هایی نوشته‌اند.

هم‌زمان با انتشار خبر تیراندازی مرزبانان ایرانی به مهاجران افغان، حسن کاظمی قمی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در کابل، با خلیل‌الرحمان حقانی، وزیر امور مهاجرین رژیم طالبان، ملاقات کرد. حقانی در این ملاقات ادعا کرد که رژیم طالبان مهاجران افغان را به وطنشان بازمی‌گرداند. این در حالی است که روزانه صدها نفر به دلایل مختلف از جمله فقر، بیکاری، ترس از هدف آزار و اذیت به ایران و پاکستان مهاجرت می‌کنند.

مهاجرت افغان‌ها به ایران از زمان آغاز جنگ و جهاد در دهه ۱۹۷۰ آغاز شد، اما بیشترین افغان‌ها طی دو دوره سلطه طالبان بر افغانستان به ایران و پاکستان پناه بردند. روند مهاجرت افغان‌ها به کشورهای همسایه در سه سال گذشته و به رغم ادعای طالبان مبنی بر برقراری امنیت در افغانستان، همچنان گسترده است.